در حدیثی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله آمده است،خداوند متعال می‌فرمایند:بحث علمی میان بندگانم،چون به من بینجامد،دل‌های مرده با آن زنده می‌شود *۱* ،حال سوالی پیش می‌آید که آیا بحث علمی در خداوند متعال دارای حدودی است یا می‌توان در همه‌ی مسائلی که مربوط به خداوند است بحث و گفتگو کرد؟ امام سجاد علیه‌السلام در پاسخ به پرسشی درباره‌ی توحید فرمودند:همانا خداوند عز و جل علم داشت که در آخرالزمان اقوام تعمّق کننده‌ای خواهند بود،پس *قل هو الله احد* و آیات نخست سوره حدید تا آیه *و او به آنچه در دل سینه‌ها وجود دارد،داناست* را نازل کرد،پس کسی که از این آیات فراتر رفت،هلاک شده است *۲* ،پس می‌بینیم خداوند متعال در باب توحید،حدّ و مرزی قائل شده‌اند،که اگر فراتر از حدود گام برداریم،به هلاکت می‌رسیم،اما دلیل اینکه سوره توحید به عنوان حد تفکّر و عامل بازدارنده از افراط در تفکر می‌باشد این است که انسان پس از اثبات صانع،هنگامی که می‌خواهد بر ذات خدا احاطه‌ی علمی پیدا کند و بفهمد که ذات خدا چگونه می‌تواند خالق عالم باشد،خواه ناخواه دچار تشبیه می‌شود و صانعیت خدا را بر اساس صانعیت خود تفسیر می‌کند،در اینجاست که خداوندمتعال با نزول سوره توحید و تاکید بر یگانگی خداوند و اینکه خداوند شبیه مخلوقات نیست،در صدد جلوگیری از ورود به تعمُّق از طریق تشبیه و قیاس است و آیات دیگر بیانگر نفی مصادیق بارز تشبیه خالق به مخلوق،و بی‌نیازی مطلق خدا و نیازمندی مطلق همه‌ی مخلوقات به خداوند،و نوع زاییدن و زاییده شدن را از خداوند متعال نفی می‌کند،اما شش آیه اول سوره حدید به خاطر این است که در این آیات یک دوره خداشناسی فشرده و مختصر بیان شده است،که همگی دائره‌ی مجاز تعمُّق را می‌فهماند،که خروج از آنها موجب هلاکتمان می‌شود و این به خاطر تحیر و سرگشتگی در تعمق است،به خاطر همین بهتر این است که در آفریده‌های الهی بحث و گفتگو و تعمُّق کنیم تا به سبب سرپیچی نکردن از اوامر الهی،جزء موحدین واقعی قرار بگیریم.
(۱)عوالی‌الآلی/ج۴/ص۷۸ (۲)الکافی/ج۱/ص۹۱*التوحید/ص۲۸۳ #s_m_m66 #توحید #خدا #آفریده #ذات #الله #حیرت #سرگشته #بحث #گفتگو #آخرالزمان #حدید #فکر #هلاکت #زیبا #زیبایی #امام_باقر_ع #پیامبر_ص #امام_سجاد_ع #تبلیغ #طلبه #حدیث_دل
