از دیدگاه قرآن، مسئلة سپاسگزاری از والدین و نیکی به آن‌ها ، از ویژگی‌های انسان‌های مؤمن محسوب می‌شود؛ چرا که مادر انسان، او را با تحمل رنج فراوان مدتی حمل می‌کند و بار سنگین آن را به دوش خود می‌کشدو باتحمل درد وضع حمل می‌کند و تا حدود دو سال مسئولیت شیر دادن به فرزند را بر عهده دارد؛ همچنان که در سورۀ مبارک احقاف می‌فرماید:
﴿وَوَصَّینَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَوَضَعَتْهُ كُرْهاً وَحَمْلُهُ وَفِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّى إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیّ وَعَلى والِدَیّ وَأَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیكَ وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ.[1]
ما به انسان توصیه كردیم كه به پدر و مادرش نیكى كند، مادرش او را با ناراحتى حمل مىكند و با ناراحتى بر زمین مىگذارد و دوران حمل و از شیر بازگرفتنش سى ماه است، تا زمانى كه به كمال قدرت و رشد برسد و به چهل سالگى وارد شود؛ مىگوید: پروردگارا! مرا توفیق ده تا شكر نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم دادى بجاى آورم، و عمل صالحى انجام دهم كه از آن خشنود باشى و فرزندان مرا صالح كن، من به سوى تو باز می‌گردم و توبه مىكنم و من از مسلمانان هستم﴾.
از سوی دیگر، انسان مؤمن نسبت به همسر خود اهتمام داشته و او را مایۀ دل‌خوشی خود می‌داند؛ چرا که آن‌ها را مایة آرامش و چشم روشنی خود می‌داند و همواره برای عاقبت بخیری و اصلاح آن‌ها دعا می‌کند:
﴿وَالَّذِینَ یقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَذُرِّیاتِنا قُرَّةَ أَعْینٍ وَاجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً.[2]
و کسانی که می‌گویند: پروردگارا از همسران و فرزندانمان مایع روشنی چشممان قرار دِه و ما را برای پرهیزگاران پیشوا گردان﴾.
در نهایت نیز قرآن کریم بیت انسان مؤمن با پدر و مادر و همسر و فرزندانش پیوندی عمیق را به تصویر می‌کشد و اهتمام و توجه به اعضای خانواده را امری مطبوع می‌شمارد.
﴿رَبَّنا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْن ٍالَّتِی وَعَدْتَهُم وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَأَزْواجِهِمْ وَذُرِّیاتِهِم إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَكِیم.[3]
پروردگار! ایشان را در جنّات عَدن كه وعدۀشان دادهاى داخل فرما؛ هم ایشان را و هم پدران و همسران و ذریّات ایشان را كه صلاحیّت دارند به درستى كه تنها تو عزیز فرزانهاى﴾.
بنابراین، قرآن همۀ اعضای خانواده را مورد توجه قرار می‌دهد و از ارتباط و همبستگی آنان به شایستگی یاد می‌کند که به نوعی این مطلب را می‌رساند که نیکویی بین فرزندان و والدین، دو طرف است و حالت یکجانبه ندارد و اینگونه نیست که لزوم بّر و نیکی مختص فرزندان باشد؛ اظهار محبّت به فرزند، تا جایی که تأکید بر اموری مثل خوشحال کردن فرزندان و رعایت حقوق مادی و معنوی آنان نشان از اهمیّتِ نقشِ فرزند در خانواده و پرهیز از یکجانبه گری در خانواده است.
کلیدواژه‌ها: قرآن، والدین، فزندان، نیکی
-------------------------
پی‌نوشت‌ها:
. احقاف/ 15.
2. فرقان/ 74.
3. غافر/ 8.
